Krótkofalarstwo (ang. HAM Radio, Amateur Radio – radiowa służba amatorska) polega na nawiązywaniu łączności za pomocą radiostacji (które zwyczajowo potwierdza się kartami QSL), uczestnictwie w zawodach krótkofalarskich, jak również konstruowaniu urządzeń radiowych i systemów antenowych. My krótkofalowcy – jako jedyni spośród wszystkich służb korzystających z urządzeń radio-nadawczych mamy wyjątkowy przywilej – możemy pracować na urządzeniach wykonanych własnoręcznie. Aby z nich korzystać nie trzeba mieć żadnych homologacji i dodatkowych zezwoleń. Najwięcej osób używa jednak urządzeń fabrycznych.
To hobby ma wiele dyscyplin. Krótkofalowcy w zależności od szczegółowych zainteresowań albo możliwości sprzętowych mogą pracować rożnymi emisjami. Od telegrafii, czyli alfabetem Morse'a, fonią, emisjami cyfrowymi, są prowadzone eksperymenty z telewizją. Są wśród nas osoby które upodobały sobie pracę na falach średnich i krótkich. Główną cechą tego zakresu jest to że można nawiązywać łączności międzykontynentalne (DX) na dystansach rzędu tysięcy kilometrów, dysponując tylko prostymi urządzeniami o niewielkiej mocy i zwykłymi antenami drutowymi! Na falach krótkich można prowadzić łączności dalekiego zasięgu poprzez odbicie od jonosfery, występujące powszechnie. Fala radiowa po opuszczeniu anteny odbija się od jonosfery i po tym odbiciu powraca na ziemię bardzo daleko. Zupełnie dalekie łączności z innymi kontynentami uzyskuje się poprzez zjawisko kilkakrotnych odbić, niekiedy oblatujących kulę ziemską dłuższą drogą.
Inne osoby preferują pracę w zakresie fal ultrakrótkich. W tym paśmie krótkofalowcy najczęściej używają małych urządzeń przenośnych lub samochodowych, mogących współpracować z tzw. przemiennikami tj. urządzeniami montowanymi na wysokich obiektach, odbierającymi ich sygnał i nadającymi powtórnie z większą mocą. Powoduje to zwiększenie zasięgu. W sprzyjających warunkach, do kilkuset kilometrów. Na UKF-ie krótkofalowcy korzystają też ze swoich satelitów [jest ich kilkadziesiąt - nawet geostacjonarny - i co jakiś czas wysyłane są nowe]. Można przeprowadzić łączność z astronautami ze stacji ISS. Zazwyczaj co najmniej jeden z astronautów każdej misji jest krótkofalowcem. Poza posługiwaniem się przemiennikami lub satelitami, krótkofalowcy na falach ultrakrótkich mogą wykorzystywać zjawiska występujące sporadycznie: odbicia od zorzy polarnej, meteorytów, zjonizowanych warstw atmosfery, a nawet chmur burzowych. Inną ciekawostką są próby łączności poprzez odbicia od tarczy księżyca. Jednak ze względu na bardzo słaby powracający sygnał, potrzebne są do tego bardzo sprawne, wyspecjalizowane systemy antenowe.
Kim jest krótkofalowiec?
Krótkofalowiec (ang. HAM Radio Operator, w skrócie HAM) to człowiek, który posiada pozwolenie radiowe. Uzyskuje się je poprzez zdanie egzaminu organizowanego przez Urząd Komunikacji Elektronicznej i otrzymanie świadectwa operatora urządzeń radiowych w służbie radiokomunikacyjnej amatorskiej. Pozwolenie jest prawną podstawą do pracy (praca = prowadzenie łączności) na pasmach amatorskich pod własnym znakiem. Każdy z krótkofalowców zamiast imieniem i nazwiskiem, posługuje się w łączności
znakiem wywoławczym. Taki znak jest jedyny i niepowtarzalny w skali świata. Znak składa się z trzech części:
- Prefiks - oznaczający kraj z którego pochodzi rozmówca - jest to jedna, dwie litery lub litera i cyfra. Każdy kraj może mieć kilka takich prefiksów. Co ciekawe, w krótkofalarstwie krajem może być część administracyjna jakiegoś regionu, państwa lub nawet mała zagubiona gdzieś na oceanie wyspa. Takich "krajów" na liście DXCC jest około 340. Polska to prefiksy 3Z, HF, SN, SO, SP, SQ, SR. Przy czym podstawowymi są SP, SQ i SO. Prefiks SR jest przyznawany stacjom bezobsługowym, a pozostałe miały zastosowanie dla znaków przyznawanych tymczasowo, dla stacji pracujących okolicznościowo z okazji ważnych wydarzeń. Obecnie, po zmianie przepisów, prefiksami SN i HF mogą posługiwać się dowolne stacje - co wprowadziło trochę chaosu w uporządkowany system rozpoznawania z jaką stacją mamy do czynienia na pasmach.
- Część numeryczna - Kolejną częścią znaku krótkofalarskiego jest cyfra. Najczęściej ma ona związek z podziałem administracyjnym kraju. W Polsce do wspominanej wcześniej zmiany, obowiązywał podział na 9 tzw. okręgów wywoławczych i część numeryczna była numerem okręgu.
Sufiks - identyfikuje on jednoznacznie każdą stację. Oznacza to, że w ramach jednego prefiksu, dany sufiks nie może się powtórzyć. Sufiksy są najczęściej jedno, dwu lub trzyliterowe. Jeśli chodzi o znaki okolicznościowe (dodatkowe), sufiksy mogą być dłuższe i zawierać cyfry. Często jest to po prostu skrót jakiegoś wydarzenia czy podmiotu którego dotyczą.
Nasz stały znak klubowy to SP3POW. Gdzie SP oznacza Polskę, 3 to trzeci okręg [województwa lubuskie i wielkopolskie], a POW jest indywidualnym oznaczeniem klubu. Warto zaznaczyć, że w Polsce, sufiksy znaków klubowych mogły rozpoczynać się literą K (kluby LOK), P (PZK), Y (prywatne) lub Z (ZHP) i występowały tylko z prefiksem SP. Pracowaliśmy też pod znakami okolicznościowymi, informacje o nich można zaleźć
tutaj.
Osobiście żałuję, że dzięki dążeniu do źle pojmowanej "wolności" w przyznawaniu znaków wywoławczych, nastąpiło odejście od prostej i jasnej identyfikacji polskich stacji słyszanych na pasmach.
Co tak bardzo pociąga nas krótkofalowców w tym hobby?
Odpowiedzi może być wiele. Praktycznie tyle, ilu ludzi uprawia krótkofalarstwo. Dlaczego? Ano właśnie dlatego, że krótkofalarstwo to pojęcie przebogate! Jest tutaj tak wielka różnorodność w sposobach realizowania się w tym hobby, że naprawdę każdy znajdzie coś dla siebie. Kiedy zaś uzna, że osiągnął już w danej dziedzinie wystarczająco wiele, może zająć się kolejnym aspektem krótkofalarstwa. Przypomnę, że można zacząć od pogaduszek na lokalnych częstotliwościach w gronie najbliższych kolegów, a kontynuować będąc konstruktorem urządzeń lub anten do prowadzenia łączności, zdobywać kolejne kraje w łącznościach dalekosiężnych (DX), lub prowadzić ekspedycje radiowe do pożądanych przez krótkofalowców miejsc, kolekcjonować liczne dyplomy, być mistrzem w zawodach, prowadzić łączności poprzez satelity, odbicie od księżyca... I to w wielu różnych emisjach. Od telegrafii (CW, czyli posługiwanie się alfabetem Morse'a), przez fonię, emisje cyfrowe, ba... nawet przekazy telewizyjne. Naprawdę można całe życie zajmować się krótkofalarstwem, a zawsze pozostanie w nim coś nowego.
Pomimo tak wielkiej różnorodności, jest coś co łączy wszystkich krótkofalowców. To poczucie jedności, przynależności do wielkiej światowej rodziny, gdzie nie ma podziałów na starszych i młodszych, bogatszych i biedniejszych, różnic kulturowych, politycznych czy geograficznych. Przez radio wszyscy są na "Ty". Wszyscy są kolegami. Tak samo traktuje się w łączności 70-letniego Wojtka, jak 12-letniego Krzysia, profesor renomowanej uczelni jak równy z równym pogada z robotnikiem budowlanym, rolnik wymieni raporty z koronowaną głową czy prezydentem. Będąc w podróży w najodleglejszym nawet kraju i widząc anteny w mijanym ogródku, można być niemal pewnym, że kiedy się zapuka do drzwi i przedstawi własnym znakiem, zostaniemy przyjęci z radością i zaproszeni do środka.
Wśród krótkofalowców są ludzie ze wszystkich kontynentów, królowie, prezydenci, osoby duchowne, literaci, aktorzy, naukowcy, jednym słowem ludzie wszystkich profesji. Wiele znanych osobistości - od najdawniejszych czasów radia, po chwilę obecną to krótkofalowcy. M.in.:
K4ZVZ - Paul W Tibbets - pilot Enola Gay.
9K2CS - Książe Yousuf AL.-Sabah - rodzina królewska Kuwaitu.
CN8MH - Król Hassan II - król Marokka.
EA0JC - Król Hiszpanii Juan Carlos de Borbone
HS1A - Bhumiphol Adulayadej - król Tailandii.
JY1 - Husain - król Jordanii
JY1NH - Noor - królowa Jordanii.
HZ1TA - Król Arabi Saudyjskiej Talal bin Abdulaziz
LU1SM - Carlos Saul Menem - prezydent Argntyny.
VU 2RG - Rajiv Ghandi - prezydent Indii.
UA1LO - Jurii Gagarin - pierwszy kosmonauta.
GB1MIR - Helen Sharman - astronauta.
W5LFL - Owen Gaririot - astronauta.
N5QWL - Jay Apt - astronauta.
KC5ZTA - Koichi Wakata - astronauta.
KC5ZTD - Peggy Whitson - kosmonautka z ISS.
RZ3FU - Sergiej Treszew - kosmonauta z ISS.
RZ3FK - Walerij Korzun - kosmonauta z ISS.
KG6FZX - Denis Tito - miliarder , kosmonauta - turysta.
N6NHG - Kevin Mitnick - hacker
W2JOF - Cliff Richard - piosenkarz
FO5GJ - Marlon Brando - aktor.
N6YOS - Priscilla Presley - aktorka
N6KGB - Stewart Granger - aktor
K1JT - Joe Taylor - fizyk, laureat Nagrody Nobla.
W4CGP - Chet Atkins, - piosenkarz i autor tekstów.
Jak zacząć przygodę z krótkofalarstwem?
Możesz zacząć jako nasłuchowiec. Nasłuchowcem może zostać każdy i nie wymaga to żadnych formalności. Posługując się jedynie odbiornikiem nie potrzebujesz zdawać egzaminów, uzyskiwać pozwoleń. Nasłuchowcy zajmują się wyłącznie amatorskim nasłuchem, biorą udział w rywalizacji sportowej, a poprzez uczestnictwo w różnego rodzaju zawodach zdobywają dyplomy i nagrody. Rejestrując się w w Polskim Związku Krótkofalowców, otrzymuje się swój własny znak nasłuchowca, jest się też wtedy objętym bezpłatną wymianą kart QSL, za potwierdzone nasłuchy. Taki start jest bardzo dobrym początkiem drogi do zostania krótkofalowcem. Osłuchanie z korespondencją na pasmach da konieczne doświadczenie, którego nie można zastąpić teoretycznymi wykładami.
Niezależnie od tego jaką drogę obierzesz, najprościej znaleźć działający w pobliżu swojego miejsca zamieszkania klub krótkofalarski. Tam doświadczeni koledzy wprowadzą nas w tajniki naszego hobby i pozwolą popracować na klubowej radiostacji. Dzięki temu nabierzesz odpowiednich nawyków i unikniesz początkowych błędów. W ten sposób najszybciej przygotujesz się do zdania egzaminu i uzyskania
własnego pozwolenia radiowego>>>.
Kluby krótkofalarskie
Krótkofalowcy mają swoje organizacje zrzeszające. W Polsce jest to Polski Związek Krótkofalowców. PZK reprezentuje krótkofalowców przed administracją państwową, jak również na arenie międzynarodowej. Nadrzędną organizacją międzynarodową jest IARU.
Częścią krajowych organizacji krótkofalarskich na całym świecie są kluby, w których krótkofalowcy regularnie się spotykają, a przede wszystkim szkolą nowy narybek. Właśnie po to są wydawane pozwolenia klubowe. O ile pod znakami indywidualnymi mogą nadawać tylko ich właściciele, to w przypadku stacji klubowych może to robić każdy w obecności tzw. operatorów odpowiedzialnych, licencjonowanych krótkofalowców wpisanych do pozwolenia radiowego klubu. Daje to klubowi następujące możliwości:
-osoby nie mające uprawnień mogą prowadzić łączności pod nadzorem, co ułatwia im zdobycie umiejętności do uzyskania własnych licencji.
- osoby posiadające własne pozwolenia radiowe, mają możliwość pracy z kolegami pod znakiem klubowym "na wspólne konto" w ramach współzawodnictwa zespołowego. Zarówno operatorzy odpowiedzialni, jak i inni członkowie (z licencją lub bez) pracują pod jednym znakiem w zawodach, zdobywają dyplomy itd. jako klub.
Karty QSL
Miłą pamiątką i potwierdzeniem łączności jest karta QSL, czyli coś w rodzaju widokówki z własnym znakiem wywoławczym, niekiedy zdjęciem oraz z rubrykami na datę, godzinę, i inne dane o łączności. Oczywiście prowadząc wiele łączności kłopotliwym, a przede wszystkim bardzo drogim byłoby wysyłanie ich pocztą. Dlatego na świecie działa sieć biur QSL. W Polsce prowadzi je Polski Związek Krótkofalowców. Swoje karty można zostawić w klubie lub u osoby wyznaczonej do obsługi QSL. Stamtąd, kiedy uzbiera się większa ich ilość od wszystkich krótkofalowców w okolicy, wędrują one do organizacji krajowej [PZK] gdzie są sortowane, pakowane i rozsyłane w odpowiednie regiony skąd pochodzili korespondenci. Zagraniczne są wysyłane zbiorczą paczką do innych krajów, gdzie ich droga do indywidualnego odbiorcy jest analogiczna. Dzięki temu, zamiast wysyłać pojedyncze kartki, wędrują one po kilkaset, a nawet po kilka tysięcy jednocześnie. Znacznie oszczędzamy na kosztach i odbywa się to jedynie w ramach opłaconej składki związkowej.
Obecnie coraz częściej potwierdzamy łączności elektronicznie. Istnieją portale internetowe, które po nadesłaniu logu, porównują znaki korespondentów pod względem poprawności daty, godziny, pasma i emisji którą była prowadzona łączność. Jeśli wszytko się zgadza, jest zaliczana obu korespondentom. Znacznie oszczędza to czas i wysiłek jaki w to wkładamy. Szczególnie ma to znaczenie przy akcjach dyplomowych, a jeszcze bardziej po zawodach, gdzie spływa nieraz wiele tysięcy logów, z tysiącami łączności.
Jeśli już staniecie się częścią naszej ogólnoświatowej rodziny, zrozumiecie dlaczego większość krótkofalowców „siedzi” w tym temacie dożywotnio. Jeśli raz spróbujecie tego hobby, stanie się jasne dlaczego to tak wciąga. Życzę wam tego z całego serca.
Brak komentarzy. Może czas dodać swój?
Prognoza 60 h
